A batalla das Navas de Tolosa
A batalla máis decisiva no enfrontamento entre os reinos cristiáns e os musulmáns de Al-Andalus tivo lugar no que hoxe é a localidade de Navas de Tolosa, na actual provincia de Xaén.
Todo comezou cando... O Papa Inocencio III, a petición do rei de Castela, Afonso VIII, convoca unha cruzada contra os almohades que dominaban Al-Andalus. Catro eran os reinos cristiáns da época: León, Castela, Aragón e Navarra. Destes catro reinos, só León desoe o chamamento á cruzada. Numerosos cruzados que veñen do norte dos Pireneos únense á expedición que se dirixe á guerra. Con todo, eses cruzados acabarán abandonando antes de comezar o combate co inimigo. Afonso VIII de Castela, Pedro II de Aragón e Sancho VII "O Forte" de Navarra toman a espada, abandonan as súas terras e encabezan persoalmente o mando das súas tropas.
Ao amencer do luns 16 de xullo do ano 1.212 os dous exércitos atópanse fronte a fronte, é o exército cristián pasa á ofensiva. Conta cuns 70.000 homes fronte aos máis de 100.000 do califa Al-Nasir.
As tropas castelás encabezan o ataque frontal. Os cristiáns combaten costa arriba e logo dunha longa carreira que os deixou cansos. No flanco esquerdo combaten as tropas aragonesas. No flanco dereito, o rei navarro Sancho, cos seus máis de 2,23 metros de estatura, encabeza as tropas navarras.
Cando os dous exércitos chocan os seus aceiros, o empuxe inicial favorece ás tropas cristiás. Con todo, esta vantaxe inicial xa fora prevista polas tropas musulmás. No seu avance combatendo contra a infantería lixeira marroquí, a formación cristiá empeza a desorganizarse. É entón cando Al-Nasir fai cargar ao groso do seu exército. Os cristiáns, desordenados, ceden ao empuxe. Algúns empezan a titubear e a retirarse. A sorte parece botada. Al-Nasir non se reserva nada e lanza á carga ás súas tropas de elite, a cabalería africana e os temibles arqueiros da cabalo turcos, que comezan a envolver aos cristiáns. Vendo a situación desesperada, Afonso VIII ordena cargar ás súas tropas de reserva. Inesperadamente, estas empezan a abrirse camiño. Al-Nasir, vestido con pezas da cor verde do Islam, observa a batalla ante a súa tenda de cor vermella. Ao redor dela, defendéndoa, espera a Garda Negra, composta por homes que se encadean ao chan para non poder retroceder ante o inimigo. Sancho coas súas tropas, rodeando aos musulmáns desde o flanco, consegue abrirse camiño ata caer sobre a garda encadeada do califa. Os seus últimos leais préstanlle un cabalo ao califa para que fuxa a refuxiarse tras os muros da cidade de Xaén...
A batalla das Navas de Tolosa
